Roadtest Harley-Davidson FXDX Dyna Glide Sport
De Dyna Glide familie bestaat uit de sportievere Big Twins, en langzamerhand word in Europa, en vooral Holland steeds meer ingezien dat het een ideale fiets is voor iedereen die houdt van lekker vlot rijden en sturen. We nemen de Dyna Glide Super Glide 2 FXDX Sport Twin Cam 88, zoals zij voluit heet, mee voor een rijtest om zelf de rij-kwaliteiten aan den lijve te kunnen ondervinden.
Thank God for those chopper guys!
De Super Glide modellen kwamen voor het eerst uit in 1971, als eerste creatie van designer Willie G. Davidson. Het model sloeg in de eerste uitvoering, bijgenaamd de ‘Boat Tail’, naar het lange achterspatbord, niet echt aan. Maar het was wél de eerste fabriekscustom die indertijd op de markt verscheen. De naam Super Glide was een samenvoegsel van Superbike en Electra Glide, eigenlijk net zoals de motor ooit ontstaan was; door twee modellen samen te voegen. Willie G., werkzaam bij HD vanaf ’63 op het styling department op de Juneau Avenue fabriek, liep met een Sportster voorkant de styling studio in, en toen hij de hoek om liep botste hij tegen iemand op die met een Electra Glide zonder voorvork liep! Instant ‘karma’, en Willie G. ‘zag’ gelijk een nieuw model. De kale Electra kreeg de Sportster voorkant, en met nog de nodige modificaties aan de motor ontstond de Super Glide. De chopper rage was al jaren aan de gang, en de HD fabriek had zich daar tot nu toe van gedistantieerd, en wilde toen (nog) niets van het ‘Outlaw’ image weten. Maar customs werden de toekomst voor HD, en dit bleek later voor een groot deel de redding van het merk in moeilijke tijden. Maar zoals John Davidson, de toenmalige vice-president van de marketing afdeling, door de toegenomen verkoopcijfers door de Super Glide toen al zei; “Thank God for those chopper guys!” De kloof tussen HD en de hardcore bikers leek voorgoed te zijn overbrugd, en de Super Glide werd als eerste custom of chopper met open armen ontvangen.
Rubbermount frame
Willie G., die eerst in Californië een design opleiding had gevolgd, en daarna hoofd designafdeling van HD werd, wist wat de chopper-jongens wilden. Zelf reed, (en rijdt nog steeds!) Willie veel naar races, evenementen en shows. Daar raakte hij in gesprek met HD rijders, hoorde hun wensen en verlangens aan, en keek naar hun verbouwde motoren. Trends werden nauwlettend door hem gevolgd, en een sterke band met de klanten van HD was het gevolg. De Super Glides werden een groot succes, en sinds 1971 is er veel verandert, behalve de naam. Na het shovel motorblok, (de Evo’s waren al in gebruik,) het nieuwe FXR frame, waarvan veel mensen het te weinig op het traditionele HD frame vonden lijken, en moeilijk te customizen was, werd het tijd voor een nieuw design. Het leek een simpele opdracht die hoofd engineering afdeling Rit Booth meekreeg: Een modern frame wat op het oude 4-bak Super Glide frame lijkt. Over rubbermounts om de trillingen te minimaliseren, en stijfheid van het frame werd nauwelijks gesproken, maar als dat ook verbeterd zou kunnen worden, dan was dat mooi meegenomen. Het Dyna frame is het eerste frame wat met behulp van moderne computer technieken ontwikkeld zou worden. En het resultaat: een frame wat leek op de oude stijl frames, maar mét rubbermounts zodat de trillingen in de rubberen ophangingspunten geabsorbeerd zouden worden, én met een veel grotere frame stijfheid, waardoor de rijeigenschappen drastisch waren toegenomen! In 1991 kwam de eerste Dyna als de gelimiteerde Dyna Glide Sturgis op de markt. (de FXR zou als model nog enige tijd naast de nieuwe Dyna gevoerd blijven)
Veelzijdig mogelijke mening
Na diverse verbeteringen, en ‘kleine’ veranderingen rijdt de Super Glide nu dus na ruim 32 jaar nog steeds rond! De krachtbron is de inmiddels betrouwbare Twin Cam van 1450cc, en Bigtwin gaat rijden en vergelijken wat er in die ruim 32 jaren verbeterd is. Verandert is er qua uiterlijk niet eens zo gek veel; leg er maar eens een foto van een oude Super Glide naast! Natuurlijk zijn er veel dingen verandert, (eigenlijk alles dus…)zowel technisch als ook optisch. Er zijn verschillende uitvoeringen van de Dyna, wij nemen de sportiefste mee, de FXDX, waarvan vooral de dubbele remschijf vóór, de achtervering, en het zadel de belangrijkste uiterlijke kenmerken zijn. We krijgen van Harley-Davidson Benelux een 100 years anniversary uitvoering mee, die geheel geserviced en gepoetst klaarstaat bij Safe Rotterdam. Het is prachtig weer, en ik wil veel kilometers maken. Niet alleen omdat ik graag rij, maar ook om een zo compleet en veelzijdig mogelijke mening te kunnen geven. Een dagje in de zon rijden langs het strand, of op een afgezet stuk weg of circuit geeft een aardige indruk, maar de praktijk is veel belangrijker. Zoals bijvoorbeeld rijden en remmen in de regen, de lichtopbrengst als je ’s nachts door het donker rijdt, en vermoeidheid na lange stukken binnendoor, of snelweg, noodstops, etc. etc. Daarom gelijk rijden, en alles meemaken en uitproberen
De praktijk
De zithouding is laag en vertrouwd. Met 728mm is de zadelhoogte ook voor kleinere mensen, en mede door het erg lage zwaartepunt van de Dyna, ook zeer geschikt voor vrouwelijke HD fanaten. (zéér ten onrechte word vooral in Nederland nog over de Sportster gesproken als ‘vrouwenmotor’, maar de Sportster is net zo hoog als Bigtwins zoals de Dyna, en met minder gewicht en meer toeren meer een sportmotor, en een goede rijder kan op een Sportster een Bigtwin de str*nt voor de ogen rijden bij een race tussen een Bigtwin en een Sporty!)
De zithouding, met iets opgetrokken knieën, geeft goede controle over de motor. Stuur en schakelaars zitten op de juiste positie, net als rem- en schakelpedaal. De Dyna is een allemans vriend, makkelijk te rijden, goed overzichtelijk, en met rijeigenschappen die zeer vergevingsgezind zijn. De bodemspeling is in de bochten voor zó een sportief model wat aan de krappe kant; zeker als met een duopassagier word gereden schrapen de originele uitlaten regelmatig over het asfalt. De motor kan best wel een behoorlijke hellingshoek maken, 34.5 graden links, en 33.5 graden rechts. De voetsteunen gaan echter links ook vlot aan de grond als je lekker wilt sturen. En dat is iets wat ik graag doe, hard rijden, en regelmatig een paar bochten lekker plat nemen. Ik ga eerst in Nederland een rondje doen, en na ruim driehonderd kilometer ben ik al helemaal aan de FXDX gewend. De overzichtelijke tellers geven informatie, die ook ’s avonds goed afleesbaar is. De koplamp geeft goed licht, en hangt nog steeds net als de eerste Super Glides onder het ‘wenkbrauw’ kapje, en geeft voldoende licht op de weg. Het standaard gemonteerde alarm springt er van zelf op als ik de motor na een lange dag rijden tevreden in de garage zet.
paradijs
De volgende dag neem ik de Dyna via België mee naar Luxemburg, het paradijs voor de motorrijder. Voor degenen die nog nooit een weekendje Luxemburg hebben ‘gedaan’; je kan er heerlijk rijden, van retesnelle stukken, tot bochtige wegen waar geen eind aan lijkt te komen, de benzine kost er heel weinig, net als de drank, en er zijn veel gezellige campings waar motorrijders nog van harte welkom zijn. Reden genoeg dus om hier heen te rijden, en de motor te leren kennen onder alle rij-omstandigheden die je hier dus terug kunt vinden! Het stuk door Belgie kan je met weinig plietsiesop de weg, en geen snelheidscamera’s, volgas nemen, waarna je Luxemburg, met haar fraaie landschap binnenrijdt. Vlakke stukken land, glooiende hellingen met fantastische lange bochten die met hoge snelheden kunnen worden genomen, en echte bergweggetjes met heuse haarspeldbochten, je vind het er allemaal, en de Dyna had het overal méér dan naar haar zin! Je kan hier uren rijden, en genieten van het prachtige landschap, zo nu en dan even ‘jonge honden’; oftewel effe een stuk scheuren, dan weer even stoppen om een bakkie te doen, en dan weer rustig verder rijden. Heel mooi is ook het stuk in het oosten, waar je helemaal langs de rivier de Moselle, overgaand in de rivier de Sauer kan rijden. Het ultime rijplezier, waar de Dyna in combinatie met mooie vergezichten, en leuke wegen die je urenlang langs de rivier kunt volgen voor zorgt, word vergroot door de vele gezellige terrasjes, en eethuisjes. Het land is klein, slechts 80 km hoog, en 60 km breed, maar je kan er eindeloos rijden en genieten! De 2600 vierkante kilometer word bewoont door 440.000 inwoners, die een mengelmoesje van Frans, Duits, en Hollands praten. Maar ook de hoofdsad Luxemburg is zeker een bezoek waard. Het is het rijkste land van Europa, wat vooral in de hoofdstad Luxemburg, met zijn 120.000 inwoners goed te zien is. Het is er niet goedkoop, maar buiten de stad zijn de prijzen gelukkig weer normaal, en vaak zelfs goedkoop.
Bochtje pikken
In de bochten is de grondspeling zoals gezegd wat weinig bij extreem gebruik, maar in de praktijk zet bijna iedereen er toch al gauw andere uitlaten op, vooral om het wat vollere HD geluid te krijgen. Let er wel op dat je ook luchtfilter en carburatie aanpast, bij voorkeur met Screamin’Eagle parts, en dat je dit door een officiele dealer laat doen, anders kan je je garantie kwijt raken! Als er andere (iets hogere) uitlaten gemonteerd zijn, kan je daarna meestal behoorlijk plat een bochtje pikken. Ook heb je gelijk meer vermogen en koppel, waardoor de motor zich nog makkelijker een bocht door laat ‘sleuren’. Ook loopt het blok soepeler, omdat het door alle restricties niet zo lekker kan ‘ademen’. De originele banden die op de Dyna gemonteerd zijn, zijn vóór 100/90-19inch, achter 150/80 B16inch, en natuurlijk van Dunlop. De banden houden zich prima, al zou ik er een set wat meer sportievere banden omheen gooien, die een wat minder harde compound hebben. Nadeel van zachtere banden is dat ze harder slijten, voordeel is dat ze wat meer grip in de bochten hebben. Ook met hard remmen, gaat vooral het achterwiel gauw blokkeren en piepen. De remmen zijn in vergelijking met vroeger een heel stuk verbeterd; de voorrem doet haar werk net als achter goed, al vergt de voorrem wel behoorlijk wat knijpkracht. Ook in de driehonderd kilometer door de stromende regen deden banden en remmen hun werk goed, en was er geen enkele keer reden tot paniek, zoals vroeger met de oude remmen wel eens het geval was… De vering van de voorvork is net als de achtervering instelbaar. Dit is simpel en vlot te doen, en zo kan je naar gelang je rijstijl, en als je een duopassagier en/of veel bagage meeneemt, de vering geheel naar je persoonlijke voorkeur instellen. De vering werkt perfect, het samenspel van een goed stijf frame, en de goede kwaliteiten van de vering geven je een vertrouwd gevoel in bochten, en je krijgt een goede feedback van de motor in alle situaties. Er zal zelden een moment zijn dat je bang bent de controle over de motor te verliezen, de motor reageert direct en voorspelbaar op het stuur.
Bergen koppel
Het TwinCam blok start en loopt perfect, met bergen koppel, en een goede versnellingsbak waarvan de overbrengingsverhoudingen goed gekozen zijn. Dit gecombineerd met een koppeling die haar werk goed doet, en prima te bedienen is, maakt dat de Dyna een fijne fiets is om mee te rijden. Het rode gebied op de toerenteller begint bij 5500 tpm. Een stoplichtsprint om te zien wat de Dyna doet: in de eerste versnelling loopt de FXDX dan 60 km/u, in z’n twee 100 km/u, in de drie 140 km/u, in de vier 165 km/u, en in z’n vijf gaat de Dyna nét door de 170 km/u. Mede door het hoge koppel, 106 Nm bij slechts 2900 toeren per minuut, kan je in bijna elke versnelling de FXDX lekker een bocht doorsleuren. De Dyna laat zich soepel en makkelijk sturen, en dit geld voor zowel korte als lange, snelle bochten. De TwinCam reageert vlot op het gas, en laat zich sportief, maar ook rustig zonder problemen rijden. Rustig rijden kan al bij 1500 tpm, je rijdt dan in z’n vijf rond de vijftig km/u. In z’n vijfde versnelling rijdend rij je bij 80 km/u rond de 2200 tpm, bij honderd 2700 tpm, honderdtwintig 3300 tpm, honderdveertig 3700 tpm, honderdvijftig 4100 tpm, honderdzestig 4300 tpm, en bij honderdzeventig zit je net rond de 4400 toeren. Het gebruik tussen ‘sportief rijden’ ( lees: als een idioot, en meest hard rijdend tussen de 140 en 170 dus…) en rustig rijden varieert tussen de 1:15 en 1:25. Gemiddeld haal je makkelijk de 1:22, lekker zuinig dus! De benzinemeter, die fraai in de console van de benzinetank is verwerkt, is goed afleesbaar en nauwkeurig. De tankinhoud bedraagt 18.5 liter, en als de meter in ’t rode gebied zit, gaat er gemiddeld rond de vijftien liter benzine in. (95 ongelood) Goed dus voor gemiddeld een actieradius van zo’n 330 kilometer. De carburateur doet haar werk goed; ’s morgens even de choke erbij, en al na korte tijd kan de choke eraf, en loopt de TwinCam soepel stationair bij 1050 tpm rond. Iets hoger stationair dus dan de oudere modellen. De Twin Cam pakt echter ook veel sneller en beter op, en draai je het gas vlot open, dan merk je gelijk het verschil goed! De TC klimt gelijk in toeren, en is veel ‘smoother’ dan haar voorgangers.
Allemansvriend
Na langere tijd, en uitvoerig met de Dyna te hebben gereden, onder bijna alle denkbare omstandigheden qua weer en verkeerssituaties, is het duidelijk; de FXDX is een sportieve motor, die geweldig goed, lekker, en comfortabel rijdt. De wegligging is door het stijve frame, de goede en instelbare vering vóór en achter, en de nieuwe remmen niet meer te vergelijken met de oudere Super Glides. De Dyna is een echte allemans vriend, waar iedereen goed en fijn op kan rijden. De motor is daarnaast óók nog eens écht ‘all-round’. Je kan er sportief mee rijden, en ‘m met Screamin’Eagle onderdelen nog veel sneller maken, maar ook is de Dyna uitermate goed geschikt als toerfiets. Een set highway pegs maakt het comfort nog wat hoger, je kan dan zo nu en dan je benen even strekken en verplaatsen. Voor vakantie of weekendje weg, kan het bagageprobleem simpel en snel worden opgelost. Een set tassen, tanktas, en eventueel een bagagerek, of een sissybar met hierop een grote tas, zijn allemaal snel en makkelijk te monteren. Voor degenen die dit wensen zijn er ook diverse windschermpjes en kuipjes te krijgen. Ik zelf had goede ervaringen met een set zijtassen en een tanktas van het merk Viper, maar HD heeft zelf in haar catalogus ook meerdere mogelijkheden en opties om uit te kiezen. Min- en pluspunten: minpunten zijn er eigenlijk niet, zeker niet als je de FXDX voor gewoon gebruik meeneemt. Het vermogen is dan ruim voldoende, met bergen trekkracht waar HD om bekend staat. De topsnelheid voor een 1450 is met 170 km/u wat aan de magere kant, maar voor velen zal dit genoeg zijn, net als de grondspeling. Ook de originele banden zullen in de praktijk voor de meeste rijders goed voldoen. Pluspunten; allereerst het gemak waarmee iedereen deze HD kan rijden. De lage zitpositie, het lage zwaartepunt in combinatie met de fantastische rijeigenschappen van het rijwielgedeelte zal iedereen verrassen in positieve zin. De goed instelbare voor- en achtervering, het soepele en betrouwbare TwinCam blok, maken de Dyna tot een echte fijne fiets; een allemans vriend die je geheel naar eigen wens kunt aanpassen. Stap op een Dyna, en laat je leiden door je gevoelens, het nodigt uit tot sportief rijden, ondeugende dingen doen, maar ook relaxed rijden kan prima. Stad, dorp, binnendoor, provinciale weg, snelweg, bergweggetje, de Dyna voelt zich overal thuis, en zal je nooit teleurstellen in haar rij- kwaliteiten.
Onno “Berserk” Wieringa
Rijfoto’s: Charlotte
Met dank aan Safe Rotterdam, en Harley-Davidson Benelux
Technische gegevens HD Dyna Glide Super Glide 2 FXDX Sport
Afmetingen
Lengte: 2310mm
Zithoogte:728mm
Grondspeling: 135mm
Balhoofdhoek (in graden) / Naloop (in mm): 28.0/104.1
Wielbasis: 1595mm
Benzinetank inhoud: 18.5 liter
Olietank inhoud: 2.8 liter
Ledig gewicht: 300 kilo
Aandrijving
Motorblok: TwinCam 88
Inhoud: 1449 cc
Boring x slag: 95.3 x 101.6
Koppel: 106 Nm bij 2900 tpm
Benzinesysteem: carburateur
Compressieverhouding: 8.8 : 1
Primaire aandrijving: dubbele ketting
Versnellingsbak ratios: 1ste: 10.110
2e : 6.958
3e : 4.953
4e : 3.862
5e : 3.150
Maten wielen en banden
Band voor: 100/90-19 57H, wiel voor: 19 inch 13 spaaks gietwiel, spaakwiel optioneel
Band achter: 150/80B16 71H, wiel achter: 16 inch 13 spaaks gietwiel, spaakwiel optioneel
Electrical
Tellers: elektronische snelheidsmeter
Toerenteller, dagteller, benzinemeter, diagnose uitgang
Waarschuwingslampjes
Oliedruk
Motorblok diagnoses
Alarmsysteem
Rijwielgedeelte
Remvertraging (max. belasting) 47.2m @ 97 km/u
Diameter remmen: 292mm, v&a
Hellingshoeken links en rechts: 34.5 en 33.5
Uitlaatsysteem: staggered shorty duals
Kleuropties (2003 modellen)
Vivid Black, Gunmetal Pearl, Luxury Rich Red Pearl, White Pearl, en Luxury Blue Pearl
Unieke eigenschappen
Drie remschijven,
Instelbaar premium sport suspension
